Parku Kombëtar Butrinti ndodhet në jug të Shqipërisë, pranë kufirit me Greqinë, dhe është një nga destinacionet më të rëndësishme kulturore dhe natyrore të vendit. Parku u shpall park kombëtar në vitin 2000, dhe vendi arkeologjik i Butrintit u regjistrua në listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në vitin 1992. Ai shtrihet në një sipërfaqe prej rreth 9.420 hektarësh dhe përfshin laguna, liqene, lumej, rrënoja arkeologjike dhe një florë dhe faunë të pasur.
Gjeografia dhe bukuria natyrore
Butrinti shtrihet përgjatë bregut të detit Jon, dhe vetë lokaliteti përfshin laguna, lumej dhe liqene, duke përfshirë Liqenin e Butrintit, i cili ndahet nga deti përmes një kalimi të ngushtë dhe të cekët. I rrethuar nga një florë e pasur dhe i vendosur në një fushë të begatë, Butrinti është një nga habitatet më të rëndësishme natyrore në Shqipëri. Peizazhi i larmishëm i parkut përfshin pyje të dendura, zona të lagështira, liqenin që rigjenerohet natyrshëm, si dhe shtesa të tjera si gji të detit dhe qendrën e vjetër të qytetit.
Largësia e parkut nga deti, së bashku me natyrën e pasur që e rrethon, e bën atë një vend të përsosur për një përzierje magjepsëse të kërkimeve arkeologjike dhe bukurive natyrore.
Jeta bimore dhe shtazore
Butrinti është i rëndësishëm jo vetëm për gjetjet e tij arkeologjike, por edhe për larmishmërinë e jashtëzakonshme biologjike. Parku është shtëpi për shumë specie bimore dhe shtazore. Në pjesët pyjore të parkut dominon pema e lisit, borra dhe ullinjtë, ndërsa lagunat dhe lumenjtë krijojnë kushte ideale për bimët ujore, si dhe për canakët, kallamishte dhe bimët e zonave të lagështa.
Fauna e parkut përfshin shumë specie shpendësh, si shpendët e bardhë dhe të zi, pelikantë, patat e egra dhe shpendë grabitqarë. Butrinti gjithashtu është shtëpi për kafshë të egra si kozë të egra, ujqër dhe specie të rralla gjarpërinjsh dhe amfibësh. Zonat e lagështa dhe liqenet janë gjithashtu habitat për shumë lloje amfibësh, ndërsa lumi i Butrintit është i njohur për pasurinë e tij të llojeve të peshqve.
Turizmi dhe aktivitetet
Butrinti është një nga destinacionet më të vizituara turistike në Shqipëri, ku vizitorët mund të shijojnë një kombinim të kërkimeve arkeologjike dhe bukurive natyrore. Vizitorët mund të vizitojnë kompleksin arkeologjik, të shëtisin nëpër rrënojat e qytetit të lashtë dhe të eksplorojnë shtigje përmes lagunave dhe pyjeve, ku mund të shohin një shumëllojshmëri të specieve bimore dhe shtazore. Në park ofrohen gjithashtu ture edukative, me udhëzues që ofrojnë një pasqyrë të detajuar mbi historinë e Butrintit, nga themelimi i tij deri në ditët e sotme.
Përveç kësaj, Butrinti ofron aktivitete rekreative të ndryshme si shëtitje në natyrë, vëzhgim shpendësh, kajak në lumin e Butrintit dhe kamping. Bukuritë natyrore të parkut dhe trashëgimia arkeologjike ofrojnë një përvojë të pasur dhe të larmishme për vizitorët, duke i mundësuar atyre të shijojnë një kombinim të natyrës dhe historisë në një mjedis të jashtëzakonshëm.
Një nga aspektet më të rëndësishme të Butrintit është lokaliteti i tij arkeologjik. Qyteti i Butrintit ka qenë një qytet i rëndësishëm që nga periudha ilire dhe greke, deri në periudhën romake, mesjetare dhe osmane. Rrënojat arkeologjike përfshijnë një teatër, tempuj, bazilika, shtëpi greke, vilë romake dhe shumë sisteme ujësjellësish. Butrinti është gjithashtu i njohur për vilën e ruajtur mirë me mozaikë dhe për teatrin roman që mund të presë deri në 1.500 spektatorë. Përmes historisë, Butrinti ka qenë nën sundimin grek, romak, bizantin, norman dhe osman, dhe rrënojat flasin për pozitat e tij të rëndësishme strategjike.
